Rappellen is de meest gebruikt afdaalmethode in het multipitch klimmen. Veilig rapellen is dan ook een vast onderdeel van de KVB3-cursus. En ondanks dat iedereen die een KVB3 gevolgd heeft weet hoe je veilig kunt rapellen, blijkt dat er net met het rapellen nog veel fatale ongelukken gebeuren. Meest voorkomende oorzaak is het vergeten van eindknopen. Op 1 oktober viel de 23-jarige zeer ervaren alpinist Balin Miller zo van El Capitan...
SamenvattingIn een eerste deel worden een aantal oorzaken aangehaald waarom eindknopen soms vergeten worden, al dan niet bewust. Vervolgens wordt er een afdaalmethode toegelicht waarbij de eerste afdaler wordt neer gelaten door een klimmer op de relais. De afdalende klimmer kan zo gecontroleerd zoeken naar de volgende afdaalstand, en neemt de touwstrengen perfect mee op zijn pad. Dit vermijdt dat knopen komen vast te zitten, het touw opkrult of zich vast klemt in spleten, en het touw verwaait bij sterke wind. Tot slot zijn er nog een aantal getuigenissen opgenomen van klimmers die een rappelongeval overleefden. |
Origineel artikel: zie Climbing.com
Hier volgt een vrije vertaling, waarbij de tekst is herschreven naar het werken met dubbel touw. Tevens zijn er minder relevante passages weg gelaten om de focus op de belangrijkste leerpunten te kunnen leggen.
Op 1 oktober van dit jaar rappelde de gerespecteerde alpinist Balin Miller van het uiteinde van zijn touw op El Capitan en viel zo'n 800 meter naar zijn dood. De aard van de tragedie was maar al te bekend voor de klimgemeenschap, die in 2019 Brad Gobright verloor aan een soortgelijk ongeval in El Potrero Chico. Rappelfouten blijven een belangrijke oorzaak van dodelijke slachtoffers onder klimmers.
Over het algemeen kan het rappelen van het uiteinde van het touw worden voorkomen door stopknopen aan de uiteinden te leggen. Maar waarom slaan de profs - of welke klimmers dan ook - deze uiterst belangrijke veiligheidsstap over?
Vastzittende touwen vermijden
Een van de redenen waarom klimmers er onterecht voor kiezen om stopknopen over te slaan, vooral op multipitches, is dat deze knopen in spleten kunnen vastzitten, of vergeten worden om los te maken bij het doortrekken van het touw. Dit probleem kan echter perfect veilig voorkomen worden door de eerste afdalende klimmer, gezekerd te laten zakken. De touwen moeten dan niet meer uitgeworpen worden. Zeker bij het plaatklimmen is handig. Deze methode wordt hieronder toegelicht.
Zelfgenoegzaamheid
Klimmers kunnen door psychologische factoren ook onterecht afzien van knopen in de uiteinden van hun rappeltouw. In een analyse van trends in menselijke fouten gedurende 75 jaar ongevallenrapportage, ontdekte onderzoeker Valerie Karr dat "vertrouwdheid" inderdaad een uitgesproken reden was waarom ervaren klimmers veiligheidsmaatregelen zoals back-upknopen achterwege laten.
In de studie van Dr. Karr, die verschijnt in de nieuwe editie van Accidents in North American Climbing, schrijft ze: "Hoe vertrouwder een taak aanvoelt, hoe groter de kans dat je cruciale stappen over het hoofd ziet. Een proces dat risicodesensibilisatie wordt genoemd, wordt al lang waargenomen op gebieden als veiligheid op het werk.
Vermoeidheid
Vermoeidheid en druk kwamen ook naar voren als een belangrijk aspecten in het klimongevallen in het onderzoek van Dr. Karr. "Na het nemen van veel beslissingen of het onder ogen zien van aanhoudende stress, worden mensen vatbaarder voor het nemen van risico's of fouten", legt ze uit. Na enkele dagen op de muur te hebben gestaan, was Miller waarschijnlijk fysiek en mentaal uitgeput. Dr. Karr benadrukt dat deze vermoeidheid vaak opbouwt en culmineert in ongelukken tijdens de afdaling. "Veel klimmers raken gewond wanneer hun focus en energie afnemen, meestal tijdens de afdaling", schrijft ze in ANAC.
Hoewel we nooit precies zullen weten wat tot het ongeluk van Miller heeft geleid, kunnen we allemaal even de tijd nemen om onze rappelpraktijken te herzien en na te denken over hoe we onze veiligheidsmaatregelen tijdens de afdaling kunnen verhogen. Hieronder staan een paar waardevolle artikelen die de moeite waard zijn om te lezen.
Een efficiëntere manier om multipitch routes af te dalen
(Photo: Getty)
AMGA-gids Steve Banks legt uit hoe het gebruik van een combinatie van het laten zakken van een klimmer met de tweede rappelen de snelheid en veiligheid tijdens de afdaling kan verhogen.
Buiten singlepitch sportklimmen is het gezekerd laten afdalen niet gebruikelijk. De meeste klimmers zullen ervoor kiezen om bij het multipitchen te rappelen. Om op lange routes met maximale efficiëntie af te dalen, moeten echter zowel daaltechnieken als rappelen worden beheerst. Door de eerste klimmer te laten zakken met de tweede rappelend, kunnen afdalingen op multipitch routes worden versneld en veelvoorkomende touwproblemen worden vermeden.
Deze techniek haalt de touwen snel en zonder krullen naar beneden. Als de afdalingsroute onbekend is, kan de eerste afdaler ook goed uitkijken naar de volgende relais, zijwaarts te zwaaien om ankers te vinden of indien nodig een anker te bouwen. Eindknopen, die wel eens in een pleet kunnen geklemd raken, worden overbodig. Als de persoon te ver is neergelaten, is het meestal eenvoudig om al klimmend terug te gaan, in plaats van het touw op te klimmen. Zakken is ook handig in het geval van een gevallen zekeringsapparaat, op een plaat of in winderige omstandigheden.
*Noot van de redactie: bij de volgende techniek is de "dalende klimmer" de persoon die op een bepaald moment wordt neergelaten. De "rappeler" is de persoon die gaat rappelen.
Stap één
Bij het bovenste relais moeten de dalende klimmer en de rappeler elk aan het vaste anker worden bevestigd met hun leeflijn. De dalende klimmer knoopt de touweinden in zijn harnas zodat hij in de touwen kan hangen.
Stap twee
Voer het touw door de afdaalring of maillon rapide van de relais en verbindt de touwen met een zaksteek.
Stap drie
Hang een musketon met zekeringsapparaat aan een 60 cm sling bij in de relais en voer de touwen van de dalende klimmer door het zekeringsapparaat (zie afbeelding boven). Voer het remtouw door een tweede musketon die hogerop in de relais hangt. Als het terrein steil is of als de stand slecht is, overweeg dan om een klemknoop toe te voegen aan de remstreng van het touw (bij voorkeur een machard, strop of valdotain – prussiks hebben de neiging zich te vast te trekken).
De zekeraar trekt het remtouw strak zodat de dalende klimmer in de touwen gaat hangen en los komt van zijn zelfzekering. Test het systeem en kijk elkaar na. Als alles OK is, musketons vergendeld enz. kan de dalende klimmer zijn zelfzekering losmaken en de afdaling kan ingezet worden
Stap vier
Wanneer de dalende klimmer het volgende anker bereikt, kan daar een stand opbouwen en zich op de stand vasthangen met zijn leeflijn. Roep “touw vrij” zodat de zekeraar weet dat hij het zekeringsapparaat kan weghalen en zijn rappel kan opbouwen. De eerst afgedaalde klimmer kan het touw dat doorgetrokken moet worden al vast uitbinden, door de afdaalring van de relais halen en opnieuw vastbinden in zijn harnas. Vervolgens kan hij dat touw al door halen totdat het min of meer strak staat vanaf de eerdere relais.
Vijfde
Als de rappeller ook op de tweede stand is aangekomen, kan de eerste afdaler de knoop van het door te trekken touw volledig losmaken en het touw doortrekken totdat de knoop op de tweede relais is aangekomen. Haal het doorgetrokken touw weer op en knoop het vrije uiteinde opnieuw vast in het harnas van de dalende klimmer.
Ga terug naar stap 1.
Rappelverhalen en ongelukken
Waarom ik loog over het rappelen van het uiteinde van mijn touw
(Photo: Anthony Walsh)
Voormalig klimredacteur Steve Potter deelt een persoonlijk verhaal dat de overmoed, schaamte en psychologische factoren belicht die een rol spelen bij klimmen en veiligheid.
Jaren nadat mijn mentor omkwam bij een rappelongeluk, keerde ik terug naar zijn laatste voetstappen
(Photo: Getty)
Nadat ze haar vriend heeft verloren door een rappelongeluk en haar vader aan een hartaanval, worstelt Corey Buhay met een aantal grote vragen.
Lessen getrokken uit een val van 50 meter op rappelen
(Photo: Getty)
Voormalig klimredacteur Duane Raleigh deelt een aangrijpend rappelverhaal dat hij ternauwernood heeft overleefd - en wat hij heeft geleerd.
Meer rappelverhalen
- Klimmer valt 130 voet naar hun dood als gevolg van "apparatuurstoring"
- Gelukkige klimmer overleeft ernstige rappelfout
- 21-jarige sterft rappelen op Devils Tower
